Nieuwe Economie is een lastig te vangen begrip. Sommigen verwarren het met nieuwe technologie, zoals crypto currencies of andere technieken. Dat is niet waar wij het over hebben als het over Nieuwe Economie gaat.
Principes van Nieuw Economisch denken
1. Voer beleid op basis van juiste economische aannames en nieuwe inzichten
In de economische modellen zitten veel aannames over rationeel menselijk gedrag, behoeft aan groei, voorspelbaarheid en evenwicht in markten. In een complexe wereld kunnen deze aannames niet het uitgangspunt zijn van alle economische wetenschap. Dat is een fundamenteel punt van kritiek, maar er zijn ook veel misverstanden bij niet-economen over economie en economische wetenschap. Kritiek op de economische wetenschap is dus soms terecht, maar soms ook niet. Niet alle economen bepleiten een aandeelhouders kapitalisme, of een structurele groei van het BBP. Het wegnemen van misverstanden is ook een verantwoordelijkheid van de economen. Er vindt relevant en innovatief onderzoek plaats aan universiteiten dat maar moeizaam zijn weg vindt naar de praktijk. Hier willen wij graag zichtbaarheid aan geven.
2. Geef meer ruimte aan verschillende economische stromingen en ideeën naast de dominante neoklassieke economie
Pluriformiteit wil zeggen dat verschillende inzichten naast elkaar kunnen bestaan. Diversiteit in achtergrond, gender en economische stroming verrijkt de wetenschap. Economen zoude de vruchten moeten plukken van kennis en inzichten uit andere wetenschappelijke disciplines zoals de sociale wetenschap, psychologie, ecologie, kunsten, etc. En we kunnen leren van talloze experimenten die plaatsvinden in lokale gemeenschappen en ondernemingen.
3. Economen helpen kringlopen sluiten en welvaart eerlijker verdelen
We zijn op zoek naar het evenwicht tussen materieel (hebben) en immaterieel (zijn), tussen individu, samenleving en ecosystemen. Economen moeten samen met de andere disciplines heldere randvoorwaarden schetsen om de veranderingen mogelijk te maken.
4. Overheden en bedrijfsleven gaan economie anders meten
Het onderzoek naar hoe paradigmaveranderingen plaatsvinden behoort binnen het wetenschappelijke domein van de vernieuwende economen die ONE zoekt en betrekt bij haar missie. Daarbij moeten we zoeken naar bruikbare indicatoren die belangrijk zijn voor deze transitie. Dat kunnen indicatoren zijn op macro niveau, zoals de brede welvaartsmonitor of indicatoren die ook welzijn beter kunnen meten. En het zijn indicatoren op micro niveau, zoals integrated reporting, of indicatoren die nog breder kijken, bijvoorbeeld de Economy of the Common Goods matrix.
5. Economische wetenschap wordt minder vervlochten met de macht
Economen dienen de samenleving en niet de top of de bestuurders. Tegelijk zitten de economen in organisaties of bestuurslagen vaak dicht bij de macht. Er is onderzoek nodig naar deze vervlechting. De mens is op allerlei manieren verbonden is met anderen en de complexe wereld om ons heen. In het nieuwe denken hebben bedrijven een (maatschappelijke) betekenis, die verder reikt dan korte termijn maximalisatie van winst of productiviteit. Daarmee is economie ook normatief en zeker niet altijd exact.
6. Focus op welzijn en brede welvaart in plaats van economische groei
In hedendaagse economie menen bestuurders dat het streven naar groei van het Bruto Binnenlands Product (BBP) de efficiëntste manier is om welvaartsgroei te realiseren. We moeten hier fundamenteel andere keuzes maken. De noodzaak van groei staat ter discussie of betreft niet de materiële groei van consumptie en productie. We zien dat de neoklassieke economische theorie dominant is en dat mensen enkel op deze wijze leren nadenken en vervolgens in deze lijn organisaties inrichten, problemen oplossen of adviezen geven. Deze aanpak heeft ons niet geholpen om de grote problemen van deze tijd op te lossen dus we hebben andere ideeën nodig. Het welzijn van mens en ecosysteem, met als randvoorwaarde de juiste hoeveelheid goederen van de hoogste kwaliteit met hergebruik van grondstoffen is het doel.
7. Breder economisch denken en handelen vereist breder economisch onderwijs
Individuele economische vrijheid is in westerse landen verheven tot hoogste goed. Dit gaat ten koste van natuurlijke hulpbronnen en andere mensen over de hele wereld nu en in de toekomst. In deze klassiek liberale visie zijn medemensen concurrenten die moeten worden verslagen, het zijn te dure werknemers of het zijn consumenten waaraan te verdienen valt. Producten en diensten hoeven in deze oud economische visie niet nodig te zijn, maar moeten vooral worden verkocht. Nieuwe economen zien geld als middel en niet als doel. Zij gaan het huidige geldsysteem en de belangrijkste kenmerken – rente, geldcreatie en geldhoeveelheid – ter discussie te stellen. Voorwaarde voor een goede discussie is goed (pluriform) economieonderwijs.
