De corona crisis heeft vrijwel de hele wereld op z’n kop gezet. Het virus kost niet alleen ongekend veel levens, het richt ook enorme economische schade aan. Op deze manier zijn zwakke plekken in de economie scherper in beeld gekomen. Het gebrek aan (financiële) veerkracht van huishoudens, organisaties en de economie als geheel maakt ons welzijn kwetsbaar. Daarnaast is duidelijk dat we onvoldoende investeren in het aanpakken van en voorbereiden op crises, ongeacht of het gaat om gezondheid, het financiële systeem of het klimaat.
Al deze zaken leidde bij velen tot een herbezinning over hoe we de economie moeten organiseren. En ook bij ONE heeft de corona crisis ons aan het denken gezet. Daarom doen Sam de Muijnck en Elisa Terragno Bogliaccini voor ONE sinds de zomer van 2020 onderzoek naar hoe de economie duurzamer en eerlijker gemaakt kan worden. Hiervoor schrijven zij rapporten, organiseren zij evenement en houden zij enquêtes en interviews onder economen.
Investeren in groene en sociale werkgelegenheid
Een inventarisatie van mogelijke investeringen en hun verwachte effecten
Our New Economy (ONE) en het Sustainable Finance Lab (SFL) hebben in september 2020 een overzicht van mogelijke investeringen gemaakt hebben en gekeken welke het meest opleveren in termen van werkgelegenheid, de duurzaamheidstransitie en sociale gelijkheid. Uiteraard gaat het daarbij om corona bestendige maatregelen die passen binnen de anderhalve-meter-economie. De effectiefste investeringen zijn een betaald omscholingsprogramma voor werknemers die nu hun baan verliezen of tijdelijk niet kunnen werken richting groene banen, het verduurzamen van woningen en maatschappelijk vastgoed, investeren in het openbaar vervoer, in een fietsinfrastructuur en in groen in de stad.
Sam de Muijnck (ONE): “Er valt veel te kiezen als je de economie wilt stimuleren. Het is mogelijk om banen te creëren en tegelijkertijd te zorgen dat juist de meest tochtige huizen worden geïsoleerd, leerlingen in goed geventileerde ruimtes zitten, ook mensen zonder eigen auto zich prettig kunnen verplaatsen en ook mensen zonder tuin verkoeling en rust kunnen vinden in het groen.”
Zet groene en sociale werkgelegenheid voorop
Enquête onder Nederlandse Economen
Een enquête in september 2020 onder Nederlandse economen opgezet door Our New Economy (ONE), het Sustainable Finance Lab (SFL) en Economisch Statistische Berichten (ESB) laat brede steun zien voor het huidige steunprogramma. Deze economen zien hiervoor nog volop budgettaire ruimte. Zo denkt twee derde van hen dat de overheidsschuld nog probleemloos kan verdubbelen.
Een grote meerderheid van de ondervraagde economen vindt dat geïnvesteerd moet worden in nieuwe werkgelegenheid. Daarbij geven zij de voorkeur aan investeren in banen die bijdragen aan verduurzaming van de economie en sociale gelijkheid.
Zie hier de volledige resultaten van de enquête
Vernieuwen van de Verzorgingsstaat
Een combinatie van een baangarantie, uitgebreide basisvoorzieningen, een negatieve inkomstenbelasting en een basis dividend
Tijdens de Coronacrisis zijn de kwetsbaarheden en tekortkomingen van verzorgingsstaten extra duidelijk geworden. Om mensen in hun onderhoud te kunnen laten voorzien hebben verschillende overheden burgers en bedrijven extra financiële steun geboden. Als een gevolg daarvan heeft het idee van een basisinkomen ook extra aandacht gekregen.
In dit rapport beargumenteren wij dat het basisinkomen misschien niet de meest belovende mogelijke maatregel is. In plaats daarvan pleiten wij voor een combinatie van een baangarantie, uitgebreide basisvoorzieningen, een negatieve inkomstenbelasting en een basis dividend.
Het rapport zal in het voorjaar van 2021 gepubliceerd worden. Als je op de hoogte wilt blijven, abonneer je dan op de nieuwsbrief.